Gmina Nowiny otrzymała dofinansowanie na budowę pomnika żołnierzy niezłomnych w miejscowości Zgórsko, gdzie odnaleziono szczątki ośmiu osób.
Przygotowania do realizacji tego zadania trwały od kilku lat. – Powołaliśmy komitet, w skład którego weszły przedstawiciele rodzin zamordowanych żołnierzy podziemia niepodległościowego wicewojewoda Rafał Nowak, nadleśniczy Robert Płaski, prezes fundacji Niezłomni Wojciech Łuczak, oraz pracownicy Urzędu Gminy – wyjaśnia wicewójt Łukasz Barwinek. – Po wielu miesiącach dyskusji nad ideą upamiętnienia żołnierzy niezłomnych, postanowiliśmy ogłosić konkurs na opracowanie koncepcji pomnika. Do konkursu zgłosiło się dwóch autorów, finalnie zwyciężył Sławomir Micek, kielecki artysta-rzeźbiarz – dodaje wicewójt.
Zwycięska koncepcja przewiduje stworzenie symbolicznych postaci żołnierzy niezłomnych, więzienne okno, w którym zamiast krat są krzyże, żołnierski bagnet, na szczycie którego będzie zatknięty biały krzyż, symbolizujący polowy, brzozowy krzyż, pod którym najczęściej spoczywali żołnierze.
Rzeźba zostanie usytuowana w pobliżu jam grobowych, w których komuniści zagrzebywali rozstrzelanych na miejscu żołnierzy niezłomnych. Jest to miejsce dogodne do odprawiania uroczystości, łatwo dostępne, także dla osób z niepełnosprawnościami. Natomiast w miejscu jam grobowych zostaną zamontowane tabliczki z nazwiskami osób, których szczątki odnaleziono. – W przyszłości planujemy także w porozumieniu z Lasami Państwowymi utworzyć tu ścieżkę edukacyjną, dzięki której będzie można poznać losy żołnierzy niezłomnych – mówi wicewójt Łukasz Barwinek.
W ramach programu „Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju” z programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego gmina Nowiny otrzymała dofinansowanie w kwocie 92.340,00 zł. Wnioskowana kwota to 259 tys. zł. Same prace budowlane to koszt 180 000,00 zł, ponadto konieczne jest opracowanie dokumentacji projektowej. Gmina Nowiny przewidziała również organizację konferencji naukowej oraz publikację artykułów w czasopismach naukowych.
Do tej pory w Zgórsku odnaleziono miejsca pochówku ośmiu osób, z czego siedem udało się zidentyfikować. To kapitan Aleksander Życiński ps. „Wilczur”, porucznik Karol Łoniewski ps. „Lew”, Józef Figarski ps. „Śmiały” i Czesław Spadło, ps. „Mały”. Odnaleziono również ciała Jana Wosińskiego, Piotra Pecela i Romana Mojewskiego ps. „Róg”.
